Guri buruz
Nola sortu zen proiektua?
Sektorea egituratzeko beharrak larrituta, Nafarroako hainbat nekazari ekologiko biltzen hasi ginen. Une hartako egiturek ez zituzten gure beharrak asetzen: ez zegoen bolumen txikietarako aleak garbitzeko eta biltegiratzeko zerbitzurik eta ez zituzten legedi ekologikoaren baldintzak eta kalitatea bermatzen.
Elkarlanean arazoei aurre egiteko apustua egin genuen, horrela, transformazio zerbitzuen gutxieneko bolumenetara eta geroz eta eskari handiagoa genuen bertako merkatuetara jotzeko.
Talde konexioa areagotu ahala, Hazialdeko elkartea sortu zen, Nafarroa osoko 15 nekazariz osatua. Aldi berean, ekoizle talde gisa autonomia ematen ziguten zenbait baliabide lortu genituen: aholkularitza teknikoa, makinaria, instalazioak…
Urte hauetan guztietan zehar, tokian tokiko proiektuekin sinergiak eratuz joan gara, hala nola, abeltzainak, okinak, banatzaileak. Eskaera honi erantzuteko, uztak antolatzen hasi ginen, batez ere lekaleekin. Kolektibitateen elikadura osasuntsu eta jasangarriarekiko hartu duten konpromezuari esker, gaur egun dilista eta txitxirio ekologikoa txertatu da 12.000 menutan Ekoalderen bidez. Errigora da Euskal Herriko milaka familietara heltzea ahalbidetzen digun beste kanala.
Ziurtasun oinarri honetatik abiatuz, gaur egun Hazialdekok handituz darrai. Datorren erronketako bat ontziratze prozesuak garatzean datza, Daniel & Nina Carasso fundazioak babestutako “Del Campo a la despensa” deialdiaren bitartez. Izan ere, ontziratzea eta uzta zakuetan banatzea ia lerro guztientzako etapa bera da eta lan honen kontratazioa aurrezteak kostuak jaisteko aukera ematen du.
Nor gara?
Nekazariak gara, hurbilekoak, ekoizpen ekologikoan sinesten dugu, eta kalitatezko uzten alde jarduten dugu. Gure nekazaritza laboreen errotazioetan oinarritzen da, gisa honetan lurraren aberastasuna mantendu eta hartaz elikatzen gara. Taldean arituz, labore eta antzinako barietateen ereintzak antolatzen ditugu, eskaintza oparoa eraikiz.
Hobbea
Gaur egungo elikadura sistema, iraunkorra izatetik urrun dago: ekoizpenak, elikagai kontsumoak, zein galerak eragin handia du ingurumenean, osasunean eta elikagaien segurtasunean, baliabide natural asko kontsumitzen dituelako, biodibertsitatearen galeraren erantzule ere badelako eta desberdintasun ekonomiko eta sozialak ere sortzen dituelako.
Egoerak kezkaturik, Biharko Lurraren Elkartea (BLE), Biolur eta Hazialdeko elkarteek, agroekologiaren lan ildoak elkartuz Hobbea egitasmoa aurkeztu dugu. Ogiaren balio kateko eragileen arteko urte luzeko harremanetatik sortua izan den proiektuak, biodibertsitatearen babesa eta lanaren profesionalizazioa ditu oinarri. Ogigintzaren laborari-okin figura indartu nahi da, baita lurraldeko ogi ekologikoa kontsumitzeak duen balio eta onura guztiak plazaratu ere.
Aipatu bezala, proiektu hau abiapuntu izanda, lau helburu nagusi ditugu:
- Elkarteen arteko lankidetza indartu eta egonkortu
- Ogigintzarako lurraldeko gari populazio zaharrak errekuperatzea
- Lurraldeko ezagutza kolektiboa jaso, sortu eta trasferitu
- Jendartean aldaketa kulturala sustatu
Maiatzaren 17an Doznazarren (Nafarroa Beherea) lehen jardunaldia antolatu dugu antzinako garien karakterizazioa jomuga izanik. Irailean Gipuzkoan ogia eta osasunaren inguruko lanketa eginen da. Azkenik, proiektuari itxiera emanen zaio 2025 udan Nafarroan.